van het bedrijf worden zwakker, de concurrentiepositie neemt af en nieuwe orders kunnen minder makkelijk worden geleverd. 1.1.3 Monetair beleid Onze huidige economie is deel van het mondiale speelveld. Veel centrale spelers streven naar een steeds verder gaande liberalisering van de mondiale economie; de Europese Unie (EU) neemt handelsbarrières weg binnen de EU; de Wereld Handels Organisatie (WHO) is er op gericht een vrije mondiale markteconomie te realiseren, waarin handelsbarrières worden weggenomen, en wet- en regelgeving wordt geharmoniseerd. De strategie werkt goed voor de economieën in het centrum. Voormalig EU commissaris F. Bolkestein zei ooit: ‘Geld zwerft over de wereld op zoek naar het hoogste rendement’; o.a. vanuit de winstmaximalisatie gedachte heeft geld de neiging zich te concentreren in de buurt van de economische centra (zoals de Amsterdamse Zuidas, Eindhoven, Frankfurt, Londen en Berlijn) waar grote spelers zich clusteren om krachtige marketingconcepten uit te rollen. Daarmee verdwijnt geld uit de regio - in economisch jargon ‘periferie’ genoemd - zoals bijvoorbeeld de Haagse Schilderswijk, of de provincie Zeeland, maar ook grote delen van Griekenland, Portugal of Ierland. Op het niveau voor de EU blijft de geldhoeveelheid als geheel op pijl, terwijl regio’s toch niet in staat zijn een kwalitatieve economie te behouden. Hoe dit werkt kunnen we leren van onder meer de econoom Fischer, die ons met de formule PQ=MV liet zien dat de omvang van een economie (PQ, prijs maal hoeveelheid) wordt bepaald door de hoeveelheid geld (M) die aanwezig is in die economie, maal de omloopsnelheid (V). Bij gebrek aan instrumenten om de omloopsnelheid (V) in een regio te beïnvloeden, is het dominante instrument dat de samenleving heeft om de economie te sturen, het beïnvloeden van de geldhoeveelheid (M). In de Eurozone is de Europese Centrale Bank (ECB) hier de geëigende partij voor: door de bepaling van het renteniveau, beïnvloedt zij de geldhoeveelheid. Door het verhogen van de rente wordt de hoeveelheid geld in omloop verkleind. Door het verlagen van de rente wordt de geldhoeveelheid vergroot. De ECB baseert haar keuzes op de behoeften van de Eurozone als geheel. echter: de ene regio is de andere niet; binnen het Europees domein kunnen de verschillen tussen regio’s zeer groot zijn. Historisch is het aantal potentiële instrumenten om de geldhoeveelheid in de regio te versterken zeer beperkt. Devaluatie is geen optie; die taak is uitbesteed aan de ECB. Lonen verlagen is ook geen optie: die liggen vast in CAO’s en de wet. Opties zijn: • Subsidies van de landelijke overheid en de EU: In westerse landen wordt meestal gekozen voor het vergroten van de geldhoeveelheid (M) door gerichte subsidies, uitkeringen of ontwikkelingshulp; hierdoor ontstaat afhankelijkheid en passiviteit. 5 Pagina 10
Pagina 12Interactieve web krant, deze artikel of onderwijsmagazine is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online bladerbaar op uw website plaatsen van online magazines.
456 Lees publicatie 149Home