82 hoogste bieder worden verkocht. Publieke warmtenetten kunnen zo in een handomdraai worden omgezet in een vol privaat monopolie. De meest stabiele consumentenbescherming wordt derhalve geboden door een gemeenschappelijk warmtenet. En een gemeenschappelijke opzet van het lokale nutsbedrijf is dan ook precies wat Nieuwe Nuts beoogt. In de bestaande gebouwde omgeving draagt de gemeente diverse verantwoordelijkheden, die ze in toenemende mate uitbesteedt of die zelfs worden geprivatiseerd. De energievoorziening is de gemeente inmiddels uit handen genomen. Voor sturing op duurzaamheid zijn de middelen beperkt. Meest vergaand kan de gemeente sturen door alternatieve energievoorzieningen zelf te realiseren. In dat geval trekt ze veel verantwoordelijkheid naar zich toe. Het gaat hier echter om een uitzonderlijke situatie. In de meeste gevallen blijft de gemeentelijke bemoeienis beperkt tot het stimuleren van marktpartijen om duurzame energievoorzieningen te realiseren. Bij warmte liggen er dan twee hoofdwegen: ofwel de gemeente bemoeit zich er inhoudelijk mee, ofwel ze wacht af met welke voorstellen de ontwikkelende partijen komen. Wanneer de gemeente zich er inhoudelijk mee bemoeit, trekt ze het project in de sfeer van overheidsaanbesteding. Veelal zal er dan sprake zijn van een gunningsproces. Het kan daarbij gaan om (i) de grondtransactie (gunning van de bouwgrond en het bouwrecht, met als onderdeel de invulling van de nutsvoorziening), (ii) de leveringsconcessie83 en (iii) de aanleg van de energie-infrastructuur. Wat de gemeente betreft, gaat het hier om controle bij de poort. Na gunning valt er door de gemeente op de langere termijn weinig te sturen. Op het gebied van energie wordt de gemeente zelfs iedere regulerende bevoegdheid ontzegd. Voor effectieve sturing moet dus goed worden gekeken naar de contractuele borging van de beoogde doelstellingen en de gewenste gevolgen bij overdracht en faillissement. Het alternatief is dat de gemeente zich slechts marginaal met de warmtevoorziening bezighoudt. Dit op basis van publieke bevoegdheden zoals toetsing van de bouwvergunning. Het regime van de ontwerp-Warmtewet lijkt daar nog het meest op te anticiperen. Hier wordt warmtelevering namelijk aan een rijksvergunning onderworpen, waarbij het ministerie van Economische Zaken de verantwoordelijkheid naar zich toetrekt.84 Voor de gemeente is hier – net als bij gas en elektriciteit – geen rol van betekenis voorzien. Stilzwijgende gunning van de aanleg aan het regionale energiebedrijf – zoals bij aardgasnetten wel gebeurt – kan bij warmte risico´s opleveren. Bij aardgas is er geen sprake van reële concurrentie (zie hoofdstuk 13). Hierdoor is er voor marktpartijen weinig belang om de uitvoeringspraktijk van stilzwijgende gunning aan de rechter voor te leggen. Bij warmte is dat belang er wel, omdat hier in principe wel reële concurrentiemogelijkheden zijn. In toenemende mate tonen andere marktpartijen dan ook belangstelling om warmtenetten aan te leggen en warmte te gaan leveren. Een aanbesteding van warmte-infrastructuur hoeft zich dan ook niet te beperken tot louter energiebedrijven. Sterker nog: bij overheidsaanbesteding zou een dergelijke beperking strijdig kunnen zijn met aanbestedingsrichtlijnen. 83 De leveringsconcessie, een belangrijk figuur, krijgt thans te weinig aandacht. Veelal wordt de leveringsconcessie verkapt meegegeven met de gunning van de aanleg. In principe is dat echter strijdig met richtlijnen voor overheidsaanbestedingen. Daarnaast wordt concessieverlening in toenemende mate naar rijksniveau getild. Voor elektriciteit geldt inmiddels een centraal gesanctioneerde marktverdeling voor een beperkt aantal netbeheerders. Voor warmte wordt een vergunningsstelsel voorbereid waarbij de bevoegdheden aan de minister van Economische Zaken worden toegekend. Zolang de warmtewet niet is ingetreden, is levering van warmte niet specifiek gereguleerd. Per inwerkingtreding van de wet (de datum is nog onbekend) verkrijgt een bestaand warmtebedrijf van rechtswege een leveringsvergunning (art. 24 ontwerp Warmtewet). Het vergunningsstelsel valt onder de verantwoordelijkheid van EZ en wordt uitgevoerd door de DTe, onderdeel van de NMa. 84 Pagina 91

Pagina 93

Interactieve e-jaarverslag, deze krant of flyer is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online bladerbaar op uw website plaatsen van web cursussen.

303 Lees publicatie 100Home