Deze regeling legt financiële risico’s bij het Rijk zonder dat het Rijk ook de zekerheidsrechten op de netten verkrijgt. Die netten kunnen zo ten prooi vallen aan commerciële private partijen terwijl de ultieme risico’s – via het Rijk – bij de belastingbetaler worden gelegd. Voor gemeenten is het uiteraard een rustgevende gedachte dat zij financieel geheel vrijuit zou gaan bij uitval of faillissement.145 Vreemd is echter dat ook marktpartijen kennelijk door het Rijk worden afgeschermd van de volle risico’s van hun activiteiten. Instelling van het Nieuwe Nuts Waarborgfonds levert duidelijk een meer evenwichtige regeling waarbij de marktpartijen bovendien zelf de fondsvorming en risicocalculaties voor hun rekening moeten nemen. Er is bovendien nóg een reden om voor een Waarborgfonds te kiezen. Door dit fonds als spil in de financiering van de netten te laten fungeren, kunnen zekerheidsrechten op die netten bij het fonds worden gehouden. Op deze manier wordt niet alleen een regeling voor risico’s getroffen. Tegelijk wordt voorkomen dat netten in handen van derden kunnen vallen. Alleen het Waarborgfonds kan zekerheidsrechten verkrijgen. Bij eventueel faillissement zullen de netten aan het fonds – en niet aan overheden of commerciële partijen – toevallen. Daarmee worden voor overheden grote risico’s vermeden, en blijven de netten in de sfeer van het maatschappelijk belang dat met Nieuwe Nuts wordt gediend. Ook bij gas- en elektriciteitsnetten bestaan onzekerheden in geval van faillissement.146 Zo is het toegestaan om zekerheidsrechten te vestigen op energie-infrastructuren. Voor gas en elektriciteit heeft de minister onlangs aangegeven hieraan – in het kader van de Splitsingswet – geen beperkingen te stellen.147 Kennelijk neemt ze aan dat bij executie het voorbehoud kan worden gehandhaafd dat gas- en elektriciteitsnetten enkel binnen de kring van de overheid worden verhandeld.148 Het is zeer de vraag of dat juist is. Zeker in internationale en verdragsrechtelijke context valt moeilijk in te zien hoe dit bijvoorbeeld tegen buitenlandse schuldeisers valt in te roepen. Bij de huidige uitvoeringsregelingen van de Splitsingswet moet er ernstig rekening mee worden gehouden dat een achterdeur wagenwijd wordt opengezet voor vervreemding van de netten aan (buitenlandse) private partijen, zonder dat de zittende aandeelhouders in kunnen grijpen149 dan wel profiteren.150 Dit betreft de gas- en elektriciteitsnetten. De warmtenetten kunnen sowieso – dus los van zekerheidsrechten – worden vervreemd en in private handen belanden. Internationalisering van de energiesector brengt de nodige onzekerheid met zich mee voor de zeggenschap over de energienetten. Dit kan een belangrijk argument zijn voor gemeenten en provincies om vast te houden aan hun controlerend belang in de netwerkbedrijven. Als aandeelhouder kunnen ze er dan op toezien dat geen substantiële zekerheidsrechten (meer) worden geboden op de energie-infrastructuur, buiten de kring van de overheid.151 De onzekerheid kan ook een belangrijk argument zijn om distributienetten juridisch te koppelen aan het vastgoed dat ermee is gebaat (gemeenschappelijk net).152 In dat geval kunnen de netten niet plotseling naar een buitenlandse (financiële) partij verdwijnen. Dit biedt, naar zich nu laat aanzien, de beste bescherming tegen (internationale) monopoliemacht. En dat is dan ook 125 145 Zie vorige voetnoot. Op dit moment is al sprake van een grote invloed van internationaal (Amerikaans) kapitaal op de eigendomssituatie van de gas- en elektriciteitsnetten van de grote Nederlandse energiebedrijven, en zelfs op de energiewetgeving in Nederland die – mede hierdoor – ongelofelijk complex is geworden en weinig rechtszekerheid biedt. 146 147 Tweede Kamer, vergaderjaar 2006-2007, 30 212, nr. 58, p. 14. 148 Het gaat om overheidseigendom via aandelen in de netbeheerders die – na doorvoering van de Splitsingswet – het economische eigendom van de netten moeten hebben. Ingrijpen wordt een kwestie van extra kapitaal verschaffen, waarbij financiële slagkracht beslissend is. Nederlandse gemeenten en provincies zijn daarbij geen partij ten opzichte van de internationale fondsen en grootbanken. 149 150 Mislukken van het project van de “vette netbeheerder” (het loskoppelen van netbeheer als apart bedrijf) betekent dat overheden geen geld verdienen aan hun netbeheerder, maar geld moeten toeleggen, of met lege handen achterblijven. Een andere weg is dat wordt toegewerkt naar een staatsmonopolie op het netbeheer na doorvoering van de Splitsingswet. 151 152 Er is dan sprake van gemeenschappelijke netten die horen bij de wijk. De verenigde eigenaren beslissen over wie het beheer voert over hun net, en wie de energie mag leveren. Zolang er geen keus is (zoals bij netbeheer of warmteproducent) levert deze situatie in ieder geval transparantie van de kostenstructuur en een zeggenschapssituatie waarin alle belangen meegewogen worden; ook die van de kleinverbruiker. Zodra er wel keuze komt, ontstaat er reële concurrentie. De eventuele voordelen die hieruit voortvloeien, komen dan ten goede van de kleinverbruikers, in de vorm van lagere energielasten. Pagina 134

Pagina 136

Voor PDF's, online artikelen en onderwijscatalogi zie het Online Touch content management system systeem. Met de mogelijkheid voor een web winkel in uw relatiemagazines.

303 Lees publicatie 100Home


You need flash player to view this online publication