122 van externe partijen zonder direct belang bij het Nieuwe Nutsbedrijf. Voor verbruikers wordt de participatie derhalve verbonden aan het vastgoed. Het behoort bij het eigendom (of gebruiksrecht) van de woning, en gaat mee bij overdracht van dat eigendom (of gebruiksrecht). In deze situatie behoort het distributiesysteem niet alleen functioneel maar ook economisch bij de wijk. Het Nieuwe Nutsbedrijf maakt gebruik van die infrastructuur. Tussen de neteigenaar en het Nieuwe Nutsbedrijf worden afspraken vastgelegd over gebruik, beheer en onderhoudsvoorzieningen. Dit verstevigt de positie van verbruikers ten opzichte van het nutsbedrijf.140 De participatie van producenten is verbonden aan de actieve rol die ze in het Nieuwe Nutssysteem innemen. Deze hoort dus bij het specifieke bedrijf en de verbondenheid daarvan met het Nieuwe Nutssyteem. Enige verhandelbaarheid van de producentenparticipatie is echter wel een vereiste voor een goed werkend systeem. Verschillende scenario’s zijn hiervoor te overwegen. Zo kan de participatie worden overgenomen door een opvolgend producent, die de taken van de uittreder overneemt. Bezwaar hiervan is dat de opvolger direct kapitaal nodig heeft dat hij wellicht beter in zijn bedrijfsmiddelen zou investeren. Een liquiditeitsfonds kan dit bezwaar gedeeltelijk wegnemen; het fonds neemt de participatie van een uittreder tijdelijk over tegen een redelijke waarde.141 Zo’n overname is uitdrukkelijk tijdelijk, om accumulatie van de belangen te voorkomen. Het Nieuwe Nuts Waarborgfonds is een mogelijke kandidaat om deze functie op zich te nemen. In tabel 16 (hoofdstuk 16) wordt dit fonds nader gespecificeerd. Een ander aandachtspunt vormt het eventuele moederbedrijf. Zolang Nieuwe Nuts geen institutionele overkoepelende organisatie kent (bijvoorbeeld via een eigen Waarborgfonds), is het reëel om aan te nemen dat Nieuwe Nutsbedrijven worden opgezet door een competent moederbedrijf. Dit bedrijf brengt kennis, capaciteit en eventueel kapitaal in. De positie van dit moederbedrijf zal sterk zijn, anders stapt het niet in. Om de duurzaamheidsdoelstellingen te waarborgen moet het moederbedrijf echter ook worden gelimiteerd. Marginaliseren en uitroken van de overige belanghebbenden moet worden uitgesloten. Met name gemeenten en ontwikkelaars (waaronder corporaties?) zullen hier via gunning en contractering de beperkingen moeten inbedden. Participatie van producenten en verbruikers in hun Nieuwe Nutsbedrijf is financieel niet moeilijk te onderbouwen. Wel vraagt het gewenning aan de nieuwe en meer evenwichtige zeggenschapsstructuren van Nieuwe Nutsorganisaties. Dit is echter meer dan de moeite waard. Het legt het belang voor hoogwaardige en goed onderhouden voorzieningen én kostenbeheersing in één hand. Daarmee vervalt de huidige tendens om infrastructuren te verwaarlozen en tarieven op te voeren. In plaats daarvan komt hogere efficiëntie en een grotere kwaliteit, met als hoogstwaarschijnlijke resultaat een versnelde ontwikkeling van structureel duurzame nutsvoorzieningen. 140 Bij grote gas- en elektriciteitsnetten is zulks vooralsnog niet mogelijk wegens het wettelijk beschermde monopolie van het energiebedrijf. Bij warmte en aanvullende exotische netten bestaat er thans meer ruimte voor innovatieve constructies voor financiering, zeggenschap en bescherming van het maatschappelijk belang (zie hoofdstuk 11 en 13). 141 Toepassing van het beginsel van “ de hoogste bieder” zou het systeem kwetsbaar maken voor (internationale) speculatieve geldmacht. In de financieringsconstructie moet een balans worden gevonden tussen liquiditeit en duurzaamheid (betrokkenheid), waarbij de balans niet eenzijdig in de richting van liquiditeit mag uitvallen. Anders zou Nieuwe Nuts uiteindelijk weinig verschillen van gevestigde belangen en patronen. Een dergelijk op duurzaamheid gericht systeem hoeft overigens geen belemmering te zijn. Bij toetreding is immers bekend waar men in stapt. Men stapt in om in een nutsfunctie te voorzien (als producent en/of afnemer), en niet om speculatieve winst te boeken. Pagina 131

Pagina 133

Heeft u een relatiemagazine, invender of online lesmateriaal? Gebruik Online Touch: flyer digitaal bladerbaar publiceren.

303 Lees publicatie 100Home